Có nhiều nơi đã đi qua mỗi lần nhớ lại tùy theo nơi nào, ở đâu, khoảng thời gian nào sẽ gợi lại những điều khác nhau. Có thể là một màu đặc trưng nào đó, một con đường, một mùi hương, một món ăn, một câu nói hay một cái nhìn. Những điều này chưa hẳn là những điều mình thích hay hài lòng nhưng bằng cách nào đó đã ở lại trong ký ức lâu và rõ nhất. Và mỗi khi bắt gặp lại hay có cảm giác từa tựa thì hoặc là có chút nao nao, hoặc là mỉm cười vu vơ hoặc là đá đại thứ gì đó đang ở dưới chân nghe “xoảng” một tiếng và bước tiếp...
Ăn trưa nhằm lúc TV đang chiếu “Silk”. Tuyết trắng xoá. Những con ngựa đang cúi đầu đi từng bước chậm trên triền núi. Những người đàn ông áo mũ lù xù, cả Tây cả Nhật đang trên đường đi kiếm…tằm. Chiều trên đường lái xe về vẫn nghĩ tới mấy cảnh phim, như vẫn còn nghe tiếng nhạc. Nhẹ, có chút ray rức.
Nãy giờ search thì ra phim có đoạn quay ở Sakata, thuộc vùng Yamagata. Một nơi nổi tiếng với những đồng lúa, vựa gạo lớn của Nhật. Một nơi có dãy nhà gỗ khoảng mười căn nằm sát cạnh nhau từng được dùng để chứa gạo. Sankyo Soko Warehouse. Ảnh con đường dọc dãy nhà này dễ bắt gặp nhất, có lẽ là nơi ai cũng đi qua khi đến Sakata với hàng cây cổ thụ có tán lá chồm ngang chạm vào những nóc nhọn. Nhìn rất thơ, bất kể mùa nào.
Giờ mới biết nhiều cảnh trong phim Oshin đã được quay ở Sakata. Nhớ hồi đó từng mê phim này. Lâu quá giờ quên hết chi tiết, chỉ nhớ cô bé Oshin lơ ngơ về nhà chủ lúc nhỏ, nhớ chuyện mỗi sáng họ nắm cơm từ tờ mờ sáng để đem ra đồng ăn, những nồi củ cải trắng được giã ra để ăn độn..
Một phim khác chẳng có liên quan gì đến Nhật nhưng khi xem chẳng hiểu sao lại nghĩ về Nhật là “Night train to Lisbon”. Chuyện về một người thầy giáo bỏ lớp học mình đang dạy bước lên chuyến tàu đêm từ Bern đi Lisbon chỉ vì một cô gái bỏ lại cái áo khoác đỏ với một cuốn sách cũ mà vừa nhìn thấy hình tác giả, đọc mấy dòng đầu ông đã bỏ lại tất cả. Trong sách có kẹp tấm vé tàu. Chỉ còn mười lăm phút là xe chạy. Căn phòng trọ cũ sờn với chiếc giường, tủ áo và màn cửa sổ dày. Những con đường dốc ở Lisbon. Cặp kiếng mới. Những chuyến phà. Những bao thuốc lá. Dù tác giả cuốn sách kia không còn trên đời nữa nhưng những nhân vật trong sách vẫn sống, họ đã già đi nhiều, cảnh cũ vẫn còn và những điều được kể lại như chưa xa lắm. Tiếng đàn guitar và cảnh ở sân ga làm tôi nhớ lại nhiều nơi mình đã qua. Chẳng bà con gì với cảnh Nhật cả nhưng câu cuối trong phim đã làm tôi nhớ những ngày ở Nhật. “Hay là ở lại, đừng đi nữa”.
Một cốc matcha beer uống gần nhà
Một góc đâu đó ở Yamagata
Một nơi chưa qua
Một nơi dừng lại
Một tiếng đàn chiều âm mãi trên vai...
