Không biết bạn thì sao chứ mỗi lần nghe tên Hà Lan là tôi nghĩ
ngay đến rất nhiều thứ nào là hoa tulip, cối xay gió, xe đạp, rồi còn màu cam
ngọt mà chói, những dòng kênh và mùi hương đặc trưng cứ thoang thoảng trên các
con phố ở Amsterdam. Đính chính là không phải mùi sữa đâu nhé, mặc dù sữa ở nước
này nổi tiếng xưa nay đối với người Việt mình. Tôi ghé Amsterdam vào đầu tháng
9 nên trời đã lành lạnh, buổi sáng đầu tiên lại thiếu nắng và có gió nên phải
khoát áo choàng khăn. Mọi thứ ‘đặc sản’ của thành phố vẫn đó, chỉ là không đúng
mùa để thấy hoa tulip tươi mà toàn hoa gỗ và giấy, nhưng củ tulip được bán vô số
ở chợ hoa.
Điểm đặc trưng của Amsterdam mà ai cũng biết đó là những con
kênh và những chiếc cầu ngắn được bắc qua. Ngoài việc làm cầu nối qua kênh, đây còn là nơi để đậu xe đạp. Bởi vậy không thấy một cây cầu nào có thành xi măng, mà toàn song kim loại, một công cho nhiều việc?
Các dãy phố ở hai bên bờ kênh với bề
mặt phẳng, thẳng đứng và các chóp nhà cong cong tùy theo thời điểm được xây cất
cũng đặc biệt. Màu sơn toàn là màu sẫm, hoặc có thêm viền trắng nên làm gương mặt
phố trông như một ông bác đứng tuổi, có phần khó khăn. Nhưng bù lại, phần khó
khăn đó như dịu đi bởi cái rộn rịp, nhanh nhẹn của các đoàn xe đạp và rồi tiếng
chuông xe, nhất là vào buổi sáng.
Cái thú buổi sáng ngồi nhâm nhi tách cà phê nóng trước một
bakery nhỏ bên dòng kênh, nhìn người ta đạp xe qua lại chỉ có ở Amsterdam. Xe đạp
cũ mới đủ loại. Và người chạy cũng không ai giống ai, có người mặc đồ lịch sự mặc
váy mang boots, rồi có người cà vạt áo vest, có người xềnh xoàng chở thêm một
cái giỏ như giỏ đệm bên Việt Nam để đi chợ, có người bận đồng phục đi học, có người lại
mặc đồ thể thao…Trông ai cũng có vẻ hối hả, vì thế họ chạy cũng hơi nhanh. Khoảng
cách từ dãy phố đến bờ kênh không rộng lắm nên buổi sáng nếu bạn đi bộ thì cũng
nên cẩn thận.
Một điểm đặc biệt đối với xe tram ở Amsterdam là trên xe có
bác tài và một quầy bán vé ở giữa xe (ngay cửa hông) có nhân viên hẳn hoi. Bạn
có thể mua vé trước hay lên xe mới mua nhưng đi chui thì hơi khó à nha.
Với các thành phố ở hướng Tây Âu, tôi không đi solo mà có
hai cô bạn đồng hành. Trong chuyến đi 7 tuần thì có gần 3 tuần đi chung với các
cô này, nhằm lúc đang mùa nghỉ bên Đức nên hẹn nhau đi chung. Tụi tôi chọn ở
guesthouse ngay khu Jordaan, cách ga Amsterdam khoảng 10 phút đi tram. Khu này
xưa giờ dành cho giới bình dân, đông nhất là người nhập cư. Với nhiều dãy phố
nhỏ, nhiều quán cà phê và quán ăn và gần trung tâm nên rất tiện đi lại.
Căn phố tôi ở nằm kế bên quán Lust. Cô chủ trẻ hôm đó phải
đến trường nên đã gởi chìa khóa trong quán cà phê này với đầy đủ chi tiết cách
vào nhà. Ấn tượng đầu tiên cũng không tệ. Và sau 2 ngày vẫn là cảm giác đó, hài
lòng và không tệ tí nào.
Cũng nên nói một chút về màu và mùi ở Amsterdam (hay màu của
Hà Lan nói chung). Về màu sắc thì màu cam (Orange) là màu của hoàng gia Hà Lan
và cũng là niên hiệu qua nhiều đời vua. Lấy nguồn gốc từ một thị trấn nhỏ cùng
tên ở miền nam nước Pháp từ việc vua Henrik đệ tam cưới vợ là Claudia vào năm
1515 (nguồn: internet). Đặc biệt người dân nước này cũng rất yêu thích màu cam.
Y như rằng mỗi lần đội đá banh Netherlands ra sân là cả một trời cam xuất hiện,
từ trên sân cỏ đến phía khán giả ủng hộ, ở nhà tôi vẫn hay đùa là “đẹp rạng ngời
mà lại chói lóa nên áp đảo đối phương là vì đó”.
Và về mùi thì cũng rất đặc trưng, không lẫn vào đâu được. Nếu
bạn đã ngửi qua mùi cannabis (cần sa) một lần sẽ nhớ mãi và rất dễ nhận ra mặc
dù không thể diễn tả bằng lời. Chắc là do bệnh nghề nghiệp nên khi đi trên các
đường phố ở Ams lúc nào mình cũng nghe thoang thoảng mùi này, nhất là vào buổi
tối trong khu đèn đỏ. Trong không khí đặc quánh với dòng người nườm nượp, bên
các bờ kênh lung linh, có lúc nghe mùi rất nặng.
Không biết nên buồn hay vui vì đây cũng là một cách để thu
hút khách du lịch của thành phố. Nghe đâu mỗi thành phố ở Hà Lan có luật lệ
riêng về chất gây nghiện này, nhiều nơi bạn phải có membership card mới được
vào các quán để hút. Và card chỉ cấp cho người dân Hà Lan trên 18 tuổi. Trong các
“coffeshop” họ chỉ được bán loại thuốc nhẹ tới nồng độ THC nào đó thôi, nhưng
theo tôi nếu được trồng được bán tự do thì việc kiểm soát không phải là dễ.
Cùng với màu cam chói chang và cái mùi đặc trưng mà tôi đã nhìn thấy rồi lẫn vào, đôi chân tôi đã in dấu ở thành phố sông
nước Amsterdam. Một nơi vừa già vừa trẻ với nhiều điểm riêng biệt chỉ tìm thấy ở
nơi này. Một nơi tôi sẽ trở lại, có lẽ vào mùa xuân với hoa thơm và cỏ quen chứ
không lạ.